Với sự phát triển của GameFi, NFT đã dần trở nên phổ biến và bùng nổ với các chức năng cũng như tiện ích được mở rộng mới. Từ một hình ảnh đại diện đơn giản, NFT hiện đang tiến gần hơn đến việc trở thành một loại “hàng hóa và dịch vụ” như trong thế giới thực, vì chúng góp phần tạo ra các cộng đồng ảo trong nền kinh tế kỹ thuật số để nâng cao khả năng sử dụng của mình. Ngoài việc có thể giao dịch, thế chấp, việc chuyển giao giá trị sử dụng NFT còn có thể được thực hiện thông qua việc cho thuê. Điều này đã nhanh chóng làm cho các nền tảng cho thuê NFT trở thành một nhu cầu không thể thiếu. Bên cạnh đó, việc tách biệt quyền sở hữu và quyền sử dụng NFT cũng đã trở nên quan trọng hơn bao giờ hết nhằm mang lại một trải nghiệm cho thuê ít rủi ro nhất cho người sử dụng. Tuy nhiên, các giải pháp hiện tại vẫn thiếu đi tính dứt khoát trong bảo mật và phân phối quyền sở hữu, khiến các mô hình này không hiệu quả và khó tiếp cận với đông đảo người dùng.

Do đó, sự ra đời của ERC-4907 là một bước ngoặt - trở thành một trong những tiêu chuẩn token quan trọng nhất trong việc phân tách quyền sở hữu và quyền sử dụng NFT bởi sự sáng tạo và dễ triển khai của nó.

Mô hình cho thuê NFT truyền thống

Cho thuê NFT là gì?

Giá trị ước tính của GameFi trong ngành công nghiệp trò chơi hơn 200 tỷ đô rơi vào khoảng 2,8 tỷ đô la. Khi GameFi tiếp tục mở rộng và phát triển, NFT có thể sẽ trở thành một trong những thị trường lớn nhất trong thế giới kỹ thuật số. NFT trong game có thể là các tài sản trong trò chơi như nhân vật, vũ khí, vật phẩm hay bất động sản ảo trong các trò chơi như The Sandbox hoặc Decentraland.

Game trên blockchain yêu cầu người chơi phải có một số lượng NFT nhất định để có thể bắt đầu chơi. Điều này đã tạo ra rào cản về chi phí và vốn đầu tư cho những người muốn tham gia vào trò chơi. Để giải quyết vấn đề này, nhiều trò chơi đã tạo ra các chương trình scholarship để người chơi có thể cho người chơi khác mượn NFT nhằm trải nghiệm trò chơi mà không cần đầu tư ban đầu. Xu hướng này đang nổi lên trong rất nhiều các trò chơi trong lĩnh vực này.

Vì vậy, nói một cách đơn giản, cho thuê NFT là chủ sở hữu NFT cho người khác thuê tài sản kỹ thuật số của mình trong một khoảng thời gian nhất định, với các mục đích sử dụng khác nhau tùy vào người thuê. Đây là một khái niệm tương đối mới nhưng nó có khả năng tác động đáng kể đến toàn cảnh Web3 một khi đạt được sức hút lớn lơn trong cộng đồng NFT.

Tầm quan trọng của việc cho thuê NFT

NFT có rất nhiều tiện ích và lợi ích của việc thuê NFT là vô cùng lớn. Ở cấp độ cơ bản nhất, ngành công nghiệp cho thuê NFT xóa bỏ rào cản tham gia đối với những người quan tâm đến loại tài sản kỹ thuật số. Điều này rất quan trọng bởi vì, với sự phát triển mạnh mẽ của ngành công nghiệp NFT trên toàn thế giới, ngày càng có nhiều người tìm cách sở hữu loại tài sản này hoặc ít nhất, đang tìm cách thử sử dụng nó.

Việc cho thuê NFT mang lại lợi ích cho cả chủ sở hữu và người thuê NFT. Đối với người thuê, nó mở ra cơ hội tham gia vào cộng đồng NFT hoặc tận dụng các tiện ích của NFT mà họ không có khả năng mua, ngay cả khi chỉ trong một khoảng thời gian ngắn. Đối với chủ sở hữu, nó tạo ra một động lực tài chính khi họ có thể kiếm tiền một cách thụ động bằng các NFT thay vì chỉ giữ nó trong ví điện tử của mình. Đối với GameFi, việc cho thuê NFT là một giải pháp có lợi cho cả game thủ và những người chơi thường xuyên vì khi thuê NFT, họ sẽ tận dụng được bất kỳ tiện ích nào đi kèm với NFT đó.

Tiềm năng của việc cho thuê NFT rất lớn. Các tác phẩm nghệ thuật số, đất trong metaverse và bất kỳ loại tài sản trò chơi nào đều có thể được cho thuê. Thị trường cho thuê NFT sẽ phát triển mạnh bởi vì các trò chơi blockchain, guild và metaverse đang đần được tiếp nhận rộng rãi. Người dùng, guild và các dự án sẽ nắm giữ một lượng lớn NFT để cho thuê. Do đó, thị trường cho thuê NFT sẽ được mở rộng để giảm chi phí tham gia và tăng mức độ tương tác của người dùng hiện tại thông qua thu nhập cho thuê.

Ngoài ra, tính thanh khoản của NFT cũng là một vấn đề lớn chưa được giải quyết, mặc dù thị trường NFT khá sôi động vào năm 2021 và đầu năm 2022. Nhiều giải pháp tài chính hóa đã được đề xuất để giải quyết vấn đề này. Sự hiện diện và trưởng thành của ngành cho thuê là một cách để cải thiện vấn đề thanh khoản. Và việc cho thuê NFT là một phương thức quan trọng để tăng thanh khoản cho NFT, đặc biệt là đối với những tài sản có giá trị lớn.

Các phương thức cho thuê NFT hiện tại

Hai cách cho thuê NFT phổ biến nhất hiện có trên thị trường là ‘cho thuê có thế chấp’ (collateralized renting) và ‘cho thuê không cần tài sản thế chấp’ (collateral-free renting). Với các phương thức này, chủ sở hữu sẽ chuyển quyền sở hữu NFT cho người thuê với một số tài sản thế chấp hoặc điều kiện và người thuê sẽ trả lại NFT cho chủ sở hữu mà khi thời gian thuê kết thúc. Tuy nhiên, một khi NFT được cho thuê, chủ sở hữu ban đầu không còn quyền kiểm soát đối với NFT của mình, điều này sẽ tạo ra nhiều rủi ro tiềm ẩn. Ngoài ra, khi hết thời gian thuê, chủ sở hữu phải tự nhận lại tài sản của mình một cách thủ công, đây là một quá trình phức tạp và tốn kém, đặc biệt là khi có nhiều NFT được cho thuê cùng một lúc.

Nhưng nhờ sự ra đời của ERC-4907, vai trò của chủ sở hữu và người dùng giờ đây được phân định rõ ràng với chức năng xác định thời gian cho thuê kết thúc, có nghĩa là các đặc quyền của người thuê sẽ tự động hết hạn mà không cần bất kỳ các giao dịch xác nhận on-chain nào.

Tiêu chuẩn cho thuê NFT vai trò kép: ERC-4907

Vào ngày 28/06/2022, tiêu chuẩn thiết lập cho thuê NFT “EIP-4907” được đề xuất bởi nền tảng cho thuê NFT Double Protocol đã được đội ngũ phát triển Ethereum chấp thuận và trở thành tiêu chuẩn token thứ 30 của Ethereum.

ERC-4907 là một phiên bản mở rộng của ERC-721, hợp lý hóa việc cho thuê NFT bằng cách sử dụng vai trò kép của ‘owner’ và ‘user’ ở trong lớp ứng dụng của nó. ERC-4907 sử dụng chức năng ‘expire’ nâng cao cho phép tự động kết thúc hợp đồng cho thuê thông qua việc quy định thời gian cho thuê của người dùng. Chức năng ‘expire’ này là một phần quan trọng của quy trình cho thuê NFT, làm cho việc cho thuê NFT trở nên dễ dàng và tự động, do đó chủ sở hữu NFT sẽ không còn phải rút lại quyền sở hữu theo cách thủ công.

Việc áp dụng mô hình này làm tiêu chuẩn cho việc phát hành NFT có thể sẽ chứng kiến sự đổi mới và tăng trưởng nhanh hơn trong toàn bộ hệ sinh thái, bởi vì nó cho phép các dự án NFT dễ dàng tích hợp chỉ bằng một vài dòng code với tính năng hẹn giờ cho phép loại bỏ các giao dịch on-chain khác.

Cơ chế cho thuê

ERC-4907 giải quyết các vấn đề gì?

Quyền chuyển nhượng rõ ràng

Thông qua việc thiết lập hai vai trò ‘owner’ và ‘user’, giờ đây việc phân tách quyền của người cho thuê và người thuê đã rõ ràng hơn đáng kể và việc quản lý những điều cả hai bên có hoặc không thể làm với NFT đã đơn giản hơn. Việc quản lý tài sản của chủ sở hữu cũng thuận tiện hơn vì họ có thể cho phép một cá nhân khác sử dụng NFT của họ trong một khoảng thời gian được chỉ định. Sau khi thời gian đó kết thúc, người thuê sẽ không còn quyền truy cập vào NFT nữa, do đó loại bỏ nguy người thuê không hoàn trả NFT. Đối với các dự án, việc chuyển nhượng các quyền của mình cho chủ sở hữu hoặc người dùng đã trở nên dễ dàng hơn.

Đơn giản việc quản lý thời gian on-chain

Khi thời gian thuê kết thúc, vai trò của ‘user’ sẽ được đặt lại và ‘user’ sẽ mất quyền truy cập vào quyền sử dụng NFT. Điều này thường được thực hiện với một giao dịch on-chain thứ hai nên thường không hiệu quả vì sai sót và tốn phí gas. Với chức năng ‘expire’, ‘user’ sẽ tự động bị vô hiệu sau khi hết thời hạn thuê mà không cần thêm một giao dịch nào khác.

Tương thích ngược

Tiêu chuẩn ERC-4907 có thể hoàn toàn tương thích với ERC-721 bằng cách thêm chức năng mở rộng. Ngoài ra, các chức năng mới được giới thiệu trong tiêu chuẩn này có nhiều điểm tương đồng với các chức năng hiện có trong ERC-721. Điều này cho phép các nhà phát triển dễ dàng áp dụng tiêu chuẩn mới một cách nhanh chóng. Các NFT và NFT hiện có được phát hành dưới dạng ERC-721 thông thường cũng có thể được nâng cấp lên ERC-4907 hoặc được ‘wrap’ để tương thích với ERC-4907.

Dễ dàng tích hợp với các bên thứ ba

ERC tạo điều kiện cho việc hiện thực hóa việc đầu tư đa nền tảng của Ethereum. Sự ra mắt của ERC-4907 sẽ đơn giản hóa sự hợp tác giữa tất cả các ứng dụng theo một tiêu chuẩn thống nhất. ERC-4907 cho phép tích hợp dễ dàng và giảm chi phí phát triển của các hợp đồng cho thuê NFT tiện ích như trong game, metaverse và thẻ thành viên, giúp tăng cường tương tác giữa tất cả các dự án áp dụng tiêu chuẩn này.

ERC-4907 cũng giúp các giao thức của bên thứ ba quản lý quyền sử dụng NFT dễ dàng hơn mà không cần sự cho phép của nhà phát hành NFT hoặc ứng dụng NFT. Khi một dự án đã chấp nhận vai trò ‘user’ và chức năng ‘expire’, bất kỳ dự án nào khác đều có thể tương tác trực tiếp với các tính năng này và thực hiện các giao dịch của riêng họ. Ví dụ: một PFP NFT sử dụng tiêu chuẩn này có thể được tích hợp vào cả nền tảng cho thuê, nơi người dùng có thể thuê NFT trong 30 ngày và đồng thời, tích hợp vào một nền tảng thế chấp khác nơi người dùng vừa có thể sử dụng và mua luôn NFT thông qua việc trả góp. Tất cả điều này sẽ được thực hiện mà không cần sự cho phép của dự án PFP ban đầu.

Tăng khả năng tiếp cận của NFT

Trong hệ thống cho thuê NFT truyền thống, để thuê NFT, người thuê phải cung cấp tài sản thế chấp, thường bằng stablecoin hoặc ETH. Trong nhiều trường hợp, việc ‘overcollaterization’ buộc người thuê phải đặt tài sản thế chấp có giá trị cao hơn giá trị của chính NFT. Điều này hạn chế những người có thể thuê vì số vốn bỏ ra để thuê NFT quá cao. ERC-4907 không yêu cầu người thuê phải số vốn lớn hoặc không cần tài sản thế chấp vì nó cho phép người thuê sử dụng NFT nhưng không chuyển giao quyền sở hữu cũng như xác định thời điểm mà vai trò người thuê tự động bị thu hồi (hết hạn). Điều này mở ra nhiều cơ hội hơn cho tất cả người chơi để bắt đầu thuê và tận dụng các tiện ích của NFT.

Tăng thanh khoản cho thị trường

ERC-4907 sẽ thúc đẩy sự phát triển của việc cho thuê NFT và các dự án phái sinh được xây dựng xung quanh mô hình này. ERC-4907 có thể áp dụng cho nhiều trường hợp sử dụng khác nhau bao gồm chơi game, nghệ thuật số, PFP, âm nhạc, NFT thành viên, v.v. Khi metaverse ngày càng mở rộng, sẽ có nhiều người tham gia vào thị trường hơn, kể cả những người không đủ khả năng hoặc không muốn mua NFT như tài sản trong trò chơi hoặc bất động sản ảo. Thay vào đó, họ sẽ chọn thuê NFT để tạo ra lợi ích. Điều này sẽ góp phần gia tăng thanh khoản cho thị trường.

Kết luận

Chúng ta chỉ mới đang bắt đầu cuộc hành trình thú vị hướng đến tương lai của NFT khi nó đang phát triển nhanh chóng và có thể trở thành một cuộc cách mạng mới trong việc xác định quyền sở hữu kỹ thuật số cho bất cứ tài sản nào. Tiêu chuẩn ERC-4907 giúp loại bỏ nhu cầu thế chấp khi cho thuê và đi thuê NFT, nếu được áp dụng rộng rãi làm tiêu chuẩn thực tế để phát hành NFT, nó sẽ có tiềm năng mở ra những khả năng mới cho chủ sở hữu NFT, nghệ sĩ, người mua, thị trường, và hơn thế nữa trong khi loại bỏ được các rủi ro tiềm ẩn.

Tuy nhiên, vẫn còn một số lo ngại về tính hoàn chỉnh của chính giao thức ERC-4907 và hiện tại tiêu chuẩn này vẫn chưa được triển khai bởi bất kỳ dự án nào. Chúng ta có thể phải đợi một thời gian nữa để xem mức độ hiệu quả của ERC-4907 và liệu sự đổi mới này có phải là cánh cổng giúp chúng ta tiến tới dân chủ hóa thực sự trong cộng đồng hay không.